لولو و مرجان

مرحوم حاج میرزا حسین نوری (اعلی الله مقامه) استاد مرحوم حاج شیخ عباس قمی و مرحوم حاج شیخ علی اکبر نهاوندی در مشهد و مرحوم حاج شیخ محمد باقر بیرجندی محدث - که مرحوم حاج شیخ عباس را همه می شناسیم - بسیار مرد فوق العاده ای بوده است، محدث است، ولی در فن خودش فوق العاده متبحر است، عجیب متبحر است. از آن حافظه های بسیار قوی بوده است و مرد با ذوقی هم بوده است و مرد بسیار با شور، با حرارت، با ایمان. گو اینکه این شخ بعضی از کتابها نوشت که شان او نبود و علمای وقت هم ملامتش کردند، ولی معمولا کتابهایش خوب است. مخصوصا کتابی در همین موضوع منبر نوشته ست به نام «لؤلؤ و مرجان» . این کتاب با اینکه کتاب کوچکی است، فوق العاده کتاب خوبی است. در این کتاب راجع به وظایف اهل منبر سخن گفته است. همه این کتاب در دو فصل است: یک فصل[در]اخلاص، یعنی خلوص نیت، که شرط اول گوینده، خطیب، واعظ، روضه خوان خلوص نیت است، که وقتی منبر می رود، روضه می خواند به طمع پول نباشد، به طمع دیگری نباشد، و چقدر عالی در این موضوع بحث کرده است، که من وارد بحثش نمی شوم.

پایه دوم صدق و راستی است و در اینجاست که موضوع راست گفتن و موضوع دروغ گفتن[را مطرح کرده است. ]انواع دروغها[را تبیین کرده، ]که من خیال نمی کنم در هیچ کتابی در باره دروغ به طور کلی، به اندازه ای که در این کتاب بحث شده است[بحث شده باشد. ]اخبار و روایاتش و انواع دروغ آنجا بیان و تشریح شده است. چنین کتابی شاید در دنیا وجود نداشته باشد. عجیب این مرد تبحر به خرج داده است! این مرد بزرگ، در همین کتاب خودش نمونه هایی، آنهم نمونه هایی از دروغهایی که معمول است و اینها را به این حادثه بزرگ، حادثه تاریخی کربلا، نسبت می دهند ذکر کرده است. آنچه که من عرض می کنم غالبا یا همه آن همانهایی است که مرحوم حاجی نوری هم از آنها ناله کرده است، و حتی این مرد بزرگ صریحا می گوید: امروز باید عزای حسین را گرفت، اما برای حسین در عصر ما یک عزای جدیدی است که در گذشته نبوده است و آن عزای جدید این همه دروغهاست که در باره حادثه کربلا گفته می شود و احدی جلوی این دروغها را نمی گیرد. امروز بر این مصیبت حسین بن علی باید گریست، نه بر آن شمشیرها و نیزه هایی که در آن روز بر پیکر شریفش وارد شد.

در ابتدای کتاب نوشته است که فلان عالم بزرگ از علمای هندوستان نامه ای به من نوشته است و از روضه های دروغی که در هندوستان خوانده می شود شکایت کرده و از من خواهش کرده است که یک کاری بکنم، کتابی بنویسم که جلوی روضه های دروغ در آنجا گرفته بشود. بعد مرحوم حاجی به این عبارت ذکر می کند، می نویسد: این عالم هندی خیال کرده که روضه خوانها وقتی به هندوستان می روند دروغ می گویند، نمی داند که آب از سرچشمه گل آلود است، مرکز روضه های دروغ، کربلا و نجف و ایران است. همان مراکز تشیع مرکز روضه های دروغ است.

من به طور نمونه بخشهایی را عرض می کنم. بعضی از اینها مربوط به وقایع قبل از عاشوراست، بعضی مربوط به وقایع بین راه است، بعضی مربوط به ایام اقامت در محرم است و اغلب مربوط به روز عاشوراست، بعضی مربوط به ایام اسارت اهل بیت است و بعضی مربوط به ائمه است بعد از قضایای کربلا. حال برای هر کدام یکی دو نمونه عرض می کنم.