اطلاعات بیشتر
"کتاب دانش حدیث" بخشی از متون آموزشی علوم حدیث در دوره های کوتاه مدت است که مدرسان دانشگاه قرآن و حدیث آن را بارها تدریس کرده اند و هم اینک در یک مجموعه فراهم آورده اند. کاربردی بودن و اختصار متن، دو ویژگی مهم این مجموعه است که جویندگان حدیث را با منابع مهم حدیث آشنا می کند و آنان را به سرچشمه احادیث ناب اهل بیت (ع)آشنا می سازد.
در بخشی از کتاب می خوانیم:
نهج البلاغه درس زندگی است که در کنار قرآن نمایانگر اندیشه اسلام راستین است. اما متأسفانه علیرغم آشنایی مسلمانان با نام این کتاب، هنوز اندیشه علوی در زندگی مسلمانان نهادینه نشده است. شیعیان با افتخار از این اثر ماندگار یاد می کنند ولی از خواسته های امیر مؤمنان کمتر آگاه اند بسیاری از ما پیآمدهای زیبای رفتار علوی را نمیدانیم و اگر طراوت زندگی در سایه سار قرآن و نهج البلاغه را می یافتیم هرگز زندگی بر پایه تجربیات بشر امروزی را جانشین زندگی علوی نمی کردیم. در این نوشتار مختصر با نهج البلاغه آشنا می شویم و راهکار استفاده از این کتاب را فرا می گیریم. آشنایی با نهج البلاغه را در دو بخش سامان دادیم: بخش نخست کلیاتی درباره نهج البلاغه است و بخش دوم شرح موضوعی برخی موضوعات در این اثر ماندگار است.
بخش اول
پیرامون نهج البلاغه
مفهوم نهج البلاغه
نهج، راه و روش را گویند و بلاغت سخن شیوایی است که بر جان شنونده تأثیر می گذارد و مقصود گوینده را می رساند. بنابر این نهج البلاغه راه رسا سخن گفتن» است. نهج البلاغه گزیده هنری و زیبایی از سخنان و نامه های امیر بیان امام علی است که در قرن چهارم با همت سید رضی گردآوری شد.
مؤلف
«سید رضی» و «شریف رضی» هر دو لقب محمد فرزند حسین طاهر ذي المناقب است که در سال 359 هجری در بغداد زاده شد و در سال 406 در همانجا در گذشت یا به شهادت رسید.
نیای پنجم وی امام موسی بن جعفر است و از همین رو به موسوی نیز شهرت دارد؛ هر چند با گذشت زمان نام و شهرت های دیگر وی در پرتو لقب سید و شریف رضی در سایه قرار گرفته است.
تحصیلات سید رضی
آغاز زندگی تحصیلی سید رضی و برادر بزرگترش سید مرتضی را در محضر دانشمند بلند آوازه شیعی شیخ مفید ، می دانند اما بهره وی از مفید در زمینه فقه بوده است و دیگر اساتید وی در دانشهای گوناگون مردان نام آشنایی بوده اند که در پی خواهند آمد:
أبو سعيد سيرافي، أبو على فارسى، أبو الفتح بن جنّى، ابن نباته و علی بن عیسی ربعی از اساتید به نام ادبیات عرب بودند که سید رضی در نزد آنان ادبیات عرب را فرا گرفت. تاریخ و حدیث را از ابو عبد الله مرزبانی و هارون بن موسى تلعگیری آموخت و در نزد شیخ مفید فقه شیعه و از محمد بن موسی خوارزمی فقه اهل سنت را فرا گرفت.
شاگردان سید رضی
گروهی از بزرگان شیعه و سنی مانند شیخ جعفر بن محمد دوريستي، أبو عبد الله حلواني، قاضي أبو المعالى احمد بن على بن قدامه، أبو بكر أحمد بن حسين نيشابوري خزاعی و.... را در زمره شاگردان وی ذکر کرده اند. از مهیار دیلمی نیز به عنوان کسی که در درس سید حاضر میشده است یاد کرده اند. او از ایرانیان زرتشتی بوده که شعر و ادبیات عربی را از شریف رضی آموخته و توسط وی مسلمان شده است.
آثار سید رضی
ا. نهج البلاغه
مهم ترین کتابی که سید رضی را شهره آفاق ساخته نهج البلاغه است که سخنان امام علی را در 241 خطبه 79 نامه 480 سخن کوتاه و 9 جمله غريب الحديثي " سامان داده است.
گزینش زیبا و چینش مناسب سخنان امام علی این کتاب را در میان فرهیختگان ممتاز ساخت و از همان آغاز دانشمندان بسیاری با شرح و توضیح این کتاب به پاسداشت آن روی آوردند. موضوعات متنوع کتاب خواننده را خسته نمی کند و آنکه در محضرش می نشیند سیراب می شود.
2. المجازات النبويه يا مجازات آثار النبويه
3. خصائص الائمه
4. تلخيص البيان عن مجازات القرآن
5. حقايق التأويل في متشابه التنزيل
آثار دیگری از سید رضی نام میبرند که نجاشی رجالی معروف و هم عصر وی آنان را ذکر می کند و بیشتر آن ها در زمینه شعر و ادبیات است. و در کتاب های دیگر مانند نهج البلاغه و گردآورنده آن و... نیز می توان همه آثار وی را دید.
سید رضی افزون بر آثار مکتوب مدیریت دار العلم که در آن روزگار مرکز علمی مهمی به حساب می آمد را بر عهده داشت. سید افزون بر فعالیت های فرهنگی منصب اجتماعی نقابت را هم در جوانی بر عهده گرفت تا سادت را سرپرستی نماید، ریاست حجاج و رسیدگی به امور قضایی شیعیان نیز از وظایف نقیب بود.
آرامش موج
زندگانی کوتاه و پرثمر شریف رضی در سال 406 هجری به غروب گرایید. طبع بلند و قریحه سرشاری هم آغوش خاک شد که داستان های بلندی از عزت نفس وی در کتاب های تاریخی بر جای مانده است؛ همو که هدایا و پاداش های درباریان را نپذیرفت و زبان گویایش در برابر دولت مردان عباسی آنان را سخت برآشفت و در مدح خلفای فاطمی شجاعانه دری از حق سفت.
برگرفته از صفحات 292 الی 294 کتاب
