آشنایی با علوم حدیث

سنت معصومان دومین منبع شناخت دین است که می توان گزاره های دینی را از آن استخراج کرد و به پرسش های گوناگون دینی پاسخ داد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله عصاره همه پیامبران، گفتار ایشان خلاصه دانش همه انبیاء ست. از طرفی، سخنان پیامبر صلی الله علیه و آله در حجه الوداع، عصاره همه آموزه های دوران رسالت ایشان است. بنابراین، این نکته بنیادین در حدیث ثقلین که پیامبر صلی الله و علیه و آله قرآن را ثقل اکبر و روایات اهل بیت علیهم السلام را ثقل اصغر خویش اعلام کرد، یعنی چکیده همه دانش و آموزه های پیامبران، در قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام بازتاب دارد.
براساس این سخن، اگر چیزی گران بهاتر از این دو منبع بود، حضرت آن را معرفی می کرد؛ چنان که از این گفتار می توان دریافت که خداوند از رهگذر قرآن و سنت، پیام های خود را در کامل ترین شکل به جهانیان اباغ کرده است. از سوی دیگر، کنکاش در دانش های گوناگون اسلامی نشان می دهد روایات در کنار قرآن، بیشترین نقش را در ژرفابخشی به آموزهای این علوم بر دوش دارند. به دلیل چنین جایگاه ارزشمندی است که ضبط، ثبت و تدوین روایات از آغاز توجه رسول اکرم صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام را به همراه داشت. دانشمندان مسلمان با گذر از فراز و نشیب ها تلاش در جمع آوری جوامع حدیثی و پدید آوردن دانش های تاریخ حدیث، درایه الحدیث، رجال الحدیث و فقه الحدیث، میراث روایی و آثار ارزشمند حدیثی را در اختیار ما قرار دادند که این حاصل کوشش به وقفه آنان است.