اطلاعات بیشتر
کتاب شهید مطهری با عنوان خدمات متقابل اسلام و ایران را از شاهکار های ایشان برمی شمارند. آیت الله مطهری پس از بیان مطالب به شرح و موشکافی مطلب به صورتی دقیق و با ذکر سند و منابع می پردازد به گونه ای که اشتیاق خواننده را به مطالعه و اتمام بحث برمی انگیزاند, که البته این مطلب از ویژگی های قلم سترگ ایشان است.
این کتاب در سه بخش تنظیم شده است:
بخش اول: اسلام از نظر ملیت ایرانی که شامل مباحثی چون ما و اسلام, ملت پرستی در عصر حاضر,ناسیونالیسم, انترناسیونالیسم اسلامی, ناراضی بودن مردم , نامه حضرت رسول به ایرانیان یمن و مباحثی دیگر است.
بخش دوم: خدمات اسلام به ایران با عنوان موهبت یا فاجعه به مباحثی چون ادیان و مذاهب و آیین زردشتی, آیین مسیحی, آیین مانوی و مزدکی و بودایی و آریایی و ثنویت آیین زردشت و مانوی و مزدکی می پردازد و نظام خانوادگی و اجتماعی و نظام تعلیم و تعلم زنان را بررسی می کند.
بخش سوم:خدمات ایران به اسلام گستردگی و همه جانبگی, به مباحث تمدن ایران و فعالیت های اسلامی ایرانیان می پردازد و حوزه اثرگذاری اسلام را بررسی می کند از چین تا شمال آفریقا و به فلسفه و حکمت و عرفان و تصوف و ذوق و صنعت و فقه و فقاهت و نخستین حوزه علمی و موضوعاتی دیگر می پردازد.
در بخشی از این کتاب می خوانیم:
بحث ما در این بخش و بخش بعد از آن درباره خدمات متقابل ایران و اسلام است, یعنی خدماتی که اسلام به ایران و ایرانی کرده است و خدماتی که متقابلا ایران و ایرانی به اسلام کرده اند.
خدمتی که یک کیش یا مسلک به یک ملت می تواند بکند چگونه و از چه نوعی است؟ بدیهی است که به صورت برآوردن یک نیاز آنی نیست که مثلا در یک جنگ نیرو به کمک آنها بفرستد, یا در یک خشکسالی آذوقه وارد کند و یا یک کارخانه برای آنها تاسیس نماید; خیلی اساسی تر از اینهاست; به این است که تحولی مفید و ثمربخش در اندیشه و روح آنها به وجود آورد, طرز تفکر آنها را در جهت واقع بینی نو کند, اخلاق و تربیت آنها را بهبود بخشد, سنن و نظامات کهنه و دست و پاگیر آنها را براندازد و به جای آنها سنن و نظاماتی زنده جایگزین سازد, ایمان و ایده ای عالی به آنها الهام نماید, شور و هیجان کار و کوشش و دانش طلبی و نیکوکاری و از خود گذشتگی در آنها به وجود آورد.وقتی که چنین شد, بالطبع زندگی اقتصادی آنها بهبود می یابد, نیروهای انسانی شان به کار می افتد, استعدادهای علمی, فلسفی, فنی, هنری, ادبی شان می شکفد و بالاخره در همه ی شئون آن چیزی که «تمدن» نامیده می شود, تکامل صورت می گیرد.
و اما خدمتی که یک ملت به یک کیش یا مسلک می کند به این است که در راه ترویج یا تبلیغ آن کیش و تدوین و اشاعه فرهنگ آن می کوشد, به توضیح و تفسیر مفاهیم آن همت می گمارد, به زبان آن خدمت می کند, ملل دیگر را با آن آشنا می سازد, با جان و مال خود از آن دفاع می کند و درهمه زمینه ها خلوص نیت و از خود گذشتگی نشان می دهد.
( کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران / صفحه 129 و 130 )
