اطلاعات بیشتر
رسائل توحیدی , اثری ژرف درباره بنیادی ترین اصل اسلامی ـ توحید ـ است . مولف گرانقدر علامه طباطبایی با تبحر کامل در علوم عقلی و نقلی, مطالب مطروحه را ابتدا مستدل و مبرهن ساخته , و سپس با آیات و روایات فراوانی به تایید و اقامه دلیل نقلی بر آن مطالب می پردازند, در یک فصل ادله عقلی و فصل پس از ان شواهد نقلی اعم از آیات و روایات ذکر می گردد و بدین وسیله هم آهنگی کامل میان عقل و وحی را به نمایش می آورند.
این نوشتار ترجمه چهار رساله است که عبارتند از:
مقاله اول رساله توحید درباره وحدت حقه وجود و توحید اطلاقی ذات اقدس اله سخن می گوید و به اثبات می رساند که آن ذات پاک از هر گونه تعین اسمی و وصفی و تقید مفهومی منزه و مبرا بوده و مقید به هیچ قیدی نیست حتی اطلاق با استشهاد به آیات و روایات
مقاله دوم رساله اسماء الهی سخن از اسم و اوصاف حضرت حق است که همام تعینات آن ذات اقدس می باشد
مقاله سوم رساله افعال الهی درباره افعال الهی و متفرعات آن بحث می شود , مانند مسئله قضا و قدر, بداء, سعادت و شقاوت , جبر و تفویض, هدایت و اضلال , مشیت و اراده و تمحیص و استدراج و اموری دیگر از این قبیل
مقاله چهارم رساله وسائط سخن از موجوداتی است که واسطه فیض هستند میان حق تعالی و عالم ماده . این رساله با اثبات عوالم چهارگانه هستی (عالم لاهوت, عالم جبروت,عالم ملکوت, و عالم ناسوت) آغاز می شود و با بحث پیرامون حجاب ها, قلم, لوح ,عرش, کرسی, آسمان ها و زمین و فرشتگان و شیاطین ادامه می یابد
در بخشی از این کتاب می خوانیم:
عالم ذر
در تفسیر قمی از از ابن مسکان نقل می کندکه از امام صادق علیه السلام در مورد آیه : « و اذ اخذ ربک من بنی آدم من ظهورهم ذریتهم و اشهدهم علی انفسهم الست بربکم قالوا بلی » سوال کردم که آیا این جریان به صورت مشاهده بود؟ امام فرمود: آری, پس معرفت [ در جان آنها ] ثابت ماند, ولی موطن را فراموش کردند و به زودی آن را به یاد آرند, واگر آن واقعه نبود, کسی نمی دانست آفریدگارش و روزی دهنده ا ش کیست؟ و گروهی از آنان در عالم ذر, تنها با زبان اقرار کردند و ایمان قلبی نیاوردند, خداوند [ در مورد این گروه ] می فرماید: « به آنچه پیش از این کفر ورزیدند, ایمان نخواهند آورد»1
شبیه روایت بالا در تفسیر عیاشی به نقل از زراره امده است; زراره میگوید: از امام باقر علیه السلام درباره آیه «و اذ اخذربک من بنی آدم...»2 سوال کردم امام علیه السلام فرمود: « اخرج الله من ظهر آدم ذریته الی یوم القیامة فخرجوا و [هم] کالذر فعرفهم نفسه و اراهم نفسه و لولا ذالک ما عرف احد ربه و ذالک قوله 3 : « و لئن سألتهم من خلق السموات و الارض لیقولن الله » 4 خداوند از پشت آدم فرزندانش تا روز قیامت را بیرون آورد و آنها در حالی که مانند ذره بودند, خارج شدند ; پس خود را به آنها شناساند و نشان داد; و اگر چنین چیزی نبود, کسی پروردگار خود را نمی شناخت. خداوند می فرماید: « و اگر آنان را پرسی که آسمان ها و زمین را چه کسی آفرید؟ گویند: الله».
این مضمون در محاسن و کتاب های شیخ صدوق رحمة الله علیه و دیگر کتب حدیثی آمده . پس از پذیرش این روایات باید دانست که این موقف عالم علم خداوند نیست, بلکه مربوط به بعد از آفرینش است...
( کتاب رسائل توحیدی / صفحه 167 )
