نفس مطمئنه

کتاب حاضر سخنان آیت الله شهید دستغیب است که در راه تزکیه نفس و تهذیب اخلاق بود. ایشان در این کتاب به تفسیر چهار آیه از سوره مبارکه فجر که با آیه « یا أیتها النفس المطمئنة » آغاز می شود, می پردازد و مضامین بسیار عالی و مشکل و علمی را بسیار ساده و در قالب بیان شیرین و رسا آورده و ضمیمه آن نیز از ده ها حکایت جالب همراه با آیات و روایات متعدد بهره جسته اند. ایشان از مراتب چهارگانه نفس که اماراه, ملهمه, لوامه و مطمئنه سخن گفته و بر اساس آیات می افزاید نفس هر فردی به اعتبار سیرش, کمالات و حالاتش چهار قسم می گردد  که هر کدام هم مراتب دارد. این کتاب حاصل  7 جلسه سخنرانی ایشان است.

برخی از عناوین کتاب عبارتند از:

پیشگفتار

مصداق کامل نفس مطمئن حسین علیه السلام است

بدن به منزله مرکب روح

چشم حیوانی جسم بین است

نفس مطمئنه پسندیده خدایی

رضایت از آثار اطمینان نفس

اتصال به  ارواح عالیه

انسان باید از میل خود بگذرد و به خواست خدا بچرخد

در بخشی از این کتاب می خوانیم:

نفس یکی بیش نیست اما نسبت به حالات,طورهای مختلف دارد, نخست اماره است, بسیار وادارنده به بدی است, مگر آنکه خداوند ترحم فرماید. در مرحله بعد از امارگی به لوامگی می رسد, خودش را نسبت به بدی هایش ملامت می کند و به اصطلاح, از کردار بد خود ناراحت می شود. این جاست که بارقه لطف الهی به آن خورده و از جهل مرکب بیرون آمده است.از امارگی که تمام جهت منفی بود به لوامگی آمد که دارای جهت مثبت است و رو به خیر است, لذا در قرآن مجید, مورد قسم واقع شده است.نکته ای که قابل توجه است این است که در جهت امارگی و لوّامگی, نسبیت ملاحظه می شود, مثلا کسی که سوءظن دارد, گمان بد از گناهان کبیره است, ممکن است مبتلا به غیبت نیز باشد. آن وقت از سوء ظن متنبه می شود و خود را بر این گناه ملامت و سرزنش می نماید, اما هنوز نسبت به غیبت کردن تغییری نکرده است, چه بسا بعضی از نفوس, از جهتی اماره اند و از جهتی لوامه. علت  امارگی غفلت است و سبب لوامگی تذکر و یاد و تا شخص از هر جهت, غفلتش برطرف نشود, از امارگی نرسته است و به نفس مطمئنه نرسیده است.

( کتاب نفس مطمئنه / صفحه 9 و 10 )