اطلاعات بیشتر
کتاب آداب صلوة که تاریخ ختم نگارش آن در تاریخ شنبه دوم ربیع الثانی 1361ه.ق است،بیان تفصیلی آداب قلبی و اسرار معنوی نماز است.
در بخشی از متن این کتاب می خوانیم:
باب دوم
در قیام است
و در آن دو فصل است:
فصل اول: در سر جملی قیام است
بدان که اهل معرفت قیام را اشاره به توحید افعال دانند؛ چنانچه رکوع را به توحيد صفات و سجود را به توحید ذات اشاره دانند و بیان این دو در محل خود بیاید و اما بیان آن که قیام اشاره به توحید فعلی است آن است که در خود قيام وضعاً، و قرائت لفظاً، اشارت به آن مقام است:
اما این که قیام وضعاً اشارت به آن است این است که در آن اشارت به قیام عبد به حق و مقام قیومیت حق است که آن تجلی به فیض مقدس و تجلی فعلی است؛ و در این تجلی مقام فاعلیت حق ظاهر شود و همه موجودات، مستهلک در تجلی فعلی و مضمحل در تحت کبریای ظهوری شود. و ادب عرفانی سالک در این مقام آن است که این لطیفه الهیه را به یاد قلب آورد و ترک تعینات نفسیه را هر چه بتواند بکند و حقیقت فیض مقدس را به قلب تذکر دهد و نسبت قیومیت حق و تقوم خلق به حق را به باطن قلب برساند و چون این حقیقت در قلب سالک متمکن شد، قرائت او به لسان حق واقع شود و ذاکر و مذکور، خود حق گردد و بعضی از اسرار قدر بر قلب عارف کشف گردد و «أَنْتَ كَمَا أَثْنَيْتَ عَلَى نفسك... وأعُوذُ بِكَ مِنْكَ » (1) به بعض مراتب برای او مکشوف شود و بعضی از اسرار صلات را قلب عارف دریابد؛ چنانچه در نظر نمودن به محل سجود، که تراب است و نشئه اصلیه است و در خاضع نمودن رقبه و سر به زیر انداختن که لازمه آن است، اشاره به ذلّ و فقر امکانی و فنای تحت عز و سلطان کبریا است؛
يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَراءُ إِلَى اللهِ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ) (2).
و اما آن که در قرائت لفظاً اشارت به مقام توحید فعلی است، در تفسیر سوره
مبارکه حمد تفصیل آن بیاید ان شاء الله (3).
فصل دوم: در آداب قیام است
و آن چنان است که سالک خود را حاضر در محضر حق ببیند و عالم را محضر ربوبیت بداند و خود را از حضار مجلس و مقیم بين يدى الله محسوب کند و عظمت حاضر و محضر را به قلب برساند و اهمیت مناجات با حق تعالی و خطر آن را به قلب بفهماند و با تفکر و تدبر قبل از ورود در صلاة قلب را حاضر کند و به او بزرگی مطلب را بفهماند و آن را ملتزم کند به خضوع و خشوع و طمأنینه و خشیت و خوف و رجا و ذل و مسکنت تا آخر نماز و با قلب مشارطه کند که از این امور مراقبت و محافظت کند و تفکر و تدبر در احوال بزرگان دین و هادیان سبل کند که برای آنها چه حالاتی دست می داده و آنها چه معامله ای با مالک الملوک میکردند؛ و از احوال ائمه هدی سرمشق اتخاذ کند و تأسی به آن بزرگواران کند و از تاریخ بزرگان دین و ائمه معصومین اکتفا به سال و روز وفات و تولد و مقدار عمر شریف و امثال این امور، که چندان فائده بزرگی ندارد، نکند؛ بلکه عمده سیر او در سیر و سلوک ایمانی و عرفانی آنها باشد که معاملات آنها در عبودیت چه بوده و در سیر الی الله چه مشیی داشتند و مقامات
عرفانی آنها که از کلمات معجز آیات آنها به دست می آید، چه اندازه بوده. افسوس که ما اهل غفلت و سکر طبیعت و مغروران بی مایه در تمام امور دست نشانده شیطان پلید هستیم و هیچگاه از خواب گران و نسیان بی پایان بیرون نمی آییم؛ و استفادت ما از مقامات و معارف ائمه هدیه به قدری کم و ناچیز است که به حساب درست نیاید؛ و از تاریخ حیات آنها به قشر و صورت اکتفا کردیم و از آنچه غایت بعثت انبیاء است به کلی صرف نظر کرده و در حقیقت مشمول مثل معروف اسْتَسْمَنَ ذا وَرَمٍ (1) هستیم. و ما اکنون در این مقام ...
برگرفته از صفحه 181 الی 183 کتاب
