مبانی وقف و ابتدا
کد محصول (523157)
کتاب "مبانی وقف و ابتدا" به قلم محمد رضا شهیدی پور
اطلاعات بیشتر
دانش وقف و ابتدا از مهمترین دانشها در حوزه علوم و فنون قرائت قرآن کریم بوده است که در انتقال صحیح معانی و مفاهیم آیات قرآن نقش بسزایی دارد. پیامبر گرامی اه اهتمام ویژه ای به رعایت وقف و ابتدا در تلاوت قرآن داشتند. و مواضع آن را به یاران خویش تعلیم میدادند. دانشمندان علوم قرآنی معتقدند که هر کس محلهای مناسب وقف در آیات قرآن را نشناسد، در حقیقت از قرآن چیزی نمی داند. در این کتاب با مبانی و اقسام و موارد وقف و ابتدا در قرآن مجید آشنا خواهید شد.
در بخشی از کتاب متن می خوانیم:
وقف و ابتدا در آیات طولانی
در فصل های پیشین، مبانی، اقسام و مواضع، وقف اختیاری بیان شد. در قرآن کریم زبانی یافت می شود که خواندن آن در یک نفس ممکن نیست و قاری ناگزیر از وقف و ابتدای اضطراری می باشد. تشخیص مواضع وقف اضطراری و نیز ابتدای مناسب به مباحث ادبی، بلاغی و تفسیری مرتبط است. در این بخش به بررسی این آیات می پردازیم:
سوره فاتحه، آیه 7 : صراط الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ)
در صورت وقف بر (الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ) می باشد، (أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ﴾ ابتدای از ما بعد هر چند مجرور وبدل از قابل اغماض است.
سوره بقره، آیه 4 : ﴿وَالَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَبِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ)
در صورت وقف بر (مِنْ قَبْلِكَ) ابتدای از مابعد هرچند عطف به ماقبل و در حیز صله میباشد، قابل قبول است؛ زیرا نظم کلام تغییر یافته است.
سوره بقره، آیه 8 : در صورت وقف اضطراری بر (وَبِالْيَوْمِ الْآخِر) ابتدای از ما بعد که جمله حالیه است صحیح نمی باشد. ابتدای از یقول قابل توجیه است؛ ولی ابتدای از (مَنْ يَقُولُ) که تداعی استفهام می کند، نامناسب است.
سوره بقره، آیه 7 : وقف بر (وَعَلَى سَمْعِهِمْ» نیکوست؛ زیرا عبارت بعد با خبر مقدم آغاز شده و در صورت وصل ایهام عطف آن به (عَلَى سَمْعِهِمْ) وجود دارد در ضمن جمله اول فعليه و جمله دوم اسمیه است.
سوره بقره آیه 14 : در این آیه وقف بر (قَالُوا إِنَّا مَعَكُمْ) و ابتدای از ﴿وَإِذَا خَلَوْا إلى شياطينهم) صحیح است. در صورت وقف بر (قَالُوا آمَنَّا) ابتدای از ما بعد قابل توجیه است؛ ولی سزاوار است در صورت توانایی عبارتها به یکدیگر متصل شوند.
سوره بقره آیه 17 : وقف بر کلمه (نَارًا) مفهوم و جایز است؛ ولی کمال معنی در ادامه کلام است که معلوم شود آتشی که منافقان افروختند تا روشنایی حاصل کنند، دوام نیافته و خاموش شده و خداوند آنها را در تاریکی ها رها ساخته است. بنابراین وقف بر (ذَهَبَ اللهُ بِنُورِهِمْ) حسن مفهوم دارد؛ ولی ابتدای از ﴿فَلَمَّا أَضَاءَتْ مَا حَوْلَهُ) صحیح است تا اتصال جملات حفظ شود.
سوره بقره آیه 19 : در صورت وقف بر (وَبَرْقٌ) ابتدای از ما بعد بنابراین که استیناف بیانی و جواب سؤال مقدر باشد، جایز است.
سوره بقره آیه 22 : در صورت وقف بر کلمه (بناء) ابتدای از ما بعد بنا بر وقف مرخص جایز است.
سوره بقره، آیه 23 : وقف بر (فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ) و ابتدای از همین عبارت توصیه میشود. وقف بر (تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ) و ابتدای از ما بعد بنابر استیناف آن نیکوست. وصل عبارت (وَأْتُوا بِهِ مُتَشَابِها) به ما قبل از اولیت برخوردار می باشد؛ زیرا وجه حالیه بودن آن ترجیح دارد.
سوره بقره، آیه 27 : وقف بر (أَن يوصل) و ابتدای از (وَيَقْطَعُونَ) قابل قبول است.
وقف بر (مَا أَمَرَ اللهُ) مغير معناست؛ زیرا ممکن است تصور شود خداوند به ....
« برگرفته از صفحه 149 / 150 کتاب »