سلوک عاشورایی منزل دهم شرح خطبه منا

آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی  مرجع عالی قدر شیعیان , از شاگردان برجسته مکتب فقهی , اخلاقی . عرفانی امام خمینی رحمت الله علیه در ایام محرم و صفر سالهای اخیر , در جلسات درس اخلاق و معارف اسلامی خود به بررسی ابعاد گوناگون حرکت و قیام  امام حسین علیه السلام پرداخته اند که متن این مباحث تحت عنوان سلوک عاشورایی منتشر می شود.منزل دهم  از این مجموعه ارزشمند توسط انتشارات موسسه پژوهشی فرهنگی مصابیح الهدی به علاقه مندان معارف ناب اهل بیت علیهم السلام تقدیم می گردد.

کتاب حاضر پایان بخش و در حقیقت مروری بر همه مطالب قبلی است .حضرت استاد در بخش اول سخنان خود با استناد به پیشگویی های امام علیه السلام درباره جزئیات مصائب و سختی های این حرکت نتایج و پیامد های قیام سرنوشت دشمنان و آینده تاریک کوفیان هدفمند بودن قیام را اثبات کرده و حرکت امام علیه السلام را قیامی آگاهانه و کاملا برنامه ریزی شده معرفی می نمایند . معظم له در این فراز حرکت کربلا را مبتنی بر یک فرهنگ جدید الهی ارزیابی کرده که تنها در مکتب اولیای خاص خدا معنا دارد .در این فرهنگ جدید عاشورایی کشتن مساله اصلی نیست بلکه ممکن است کشته شویم و برای بقای هدف قزبانی بیشتری تقدیم نماییم . از همین روست که نتنها بقای اسلام و اساس مکتب توحیدبا قیام امام حسین علیه السلام پیوند خورده است که اساسا بقای هر اندیشه و هر معنویتی مدیون قیام عاشوراست . مرحوم استاد در بخش دوم از مباحث خود به ترجمه و شرح خطبه منا می پردازند که با توجه به موقعیت مکانی و زمانی همچنین ویژگی حاضران و مخاطبان آن بیشتر باید مورد توجه اندیشمندان و تحلیلگران قرار گیرد .

معظم له مباحث خود را در شرح خطبه منا در بیست و دو جلسه ایراد فرموده اند که برخی از عناوین عبارتند از:

شبهاتی راجع به قیام امام حسین علیه السلام

مروری بر اتفاقات بعد از رحلت پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله

ارکان حکومت وزمینه های اثرگذاری آنها

تطبیق بحث با وضعیت زمان امام حسین علیه السلام

دلیل عقب نشینی کوفیان از حق

امکان مقابله اهل حق با حق

نقش مردم عراق و شام در تحولات جهان اسلام

ویژگی اکثریت و اقلیت مردم کوفه

قصد معاویه برای براندازی اسلام

قصد واقعی معاویه از حکومت داری

آگاهی امام حسین علیه السلام به اهداف معاویه

هدف امام حسین علیه السلام کشته شدن بود نه کشتن

معرفی خطبه منا و تاکید امام علیه السلام بر ابلاغ

تاثیر تهدید و تطمیع معاویه بر صحابه و تابعین

ویژگی حضرت عباس علیه السلام 

عهد شکنی و نتیجه کوتاهی و اشتباهات صحابه و تابعین

روش بی دین کردن مردم توسط معاویه و مقابله امام علیه السلام

آثار ترس علما و سکوت آنان در برابر ظلم و اطاعت از حاکم جور و امام علیه السلام

این خطبه کوبنده و روشنگر در سال 58 هجری یعنی دو سال قبل از مرگ معاویه در جمع بیش از هزار نفر از بزرگان و صحابه رسول خدا صلی الله علیه و آله و تابعان آنان ایراد شده و ریشه بسیاری از مسائل تاریخی را تبیین مینماید این خطبه پر مغز و عمیق روشن میسازد  که حضرت اباعبدالله علیه السلام با چه نگاه وسیعی از تقابل و دشمنی معاویه با اساس اسلام و بنیان توحید خبر داشتند و تا چه اندازه از فضای شیطانی حاکم بر جامعه اسلامی خشمگین و ناراحت بودند. نکته دیگر اینکه مانند مباحث پیشین معظم له در نقل های تازیخی خود مقیدندکه مویدات را از منابع عامه نقل کنند تا جایی برای شبهه افکنی باقی نماند و ادعاها مستند به مقبولات فریقین باشد .طبیعی است که در این ساحت دیگر مجالی برای فرقه گرایی و بحث ها و تحلیل های سیاسی نیست بلکه همه مسئله  بقای اصل اسلام است .ویژگی دیگر این خطبه این است که میتواند مبنای بیداری اسلامی بوده و امت واحده را به حق رهنمون گرداند چرا که این خطبه علاوه بر استحکام وقوت سند نزد عامه و خاصه وهم دلالت تام و اتقان متنی در همه فراز های بخش اول مورد تایید صدها نفر از بزرگان صحابه و تابعان قرار گرفته و با اقرار های پی در پی آنان همراه بوده است . همچنین بخش دوم و سوم آن مربوط به امر به معروف و نهی از منکر بوده و وظیفه همگان را در برابر ظلم و دین ستیزی حاکمان و قدرت مداران مشخص میکند . حضرت استاد با وجود احادیث جعلی درباره ضرورت سکوت در برابر حاکمان فاسد در منابع عامه ضمن بررسی این مساله و استناد به آیات و سنت قطعی درو غین بودن آنها را اثبات کرده اند .

در بخشی ا این کتاب می خوانیم :

روایتی از پیغمبر اکرم صلی الله علیه وآله که میفرمایندخداوند مبغوض میدارد آن مومن ضعیف النفسی را که دین ندارد. چه مومنی است که دین ندارد؟به قول من سول کردند که آقا تناقض می فرمائید؟در اینجا پیغمبر اکرم این مساله دین را مطرح میکندچون دین شخص را به وسیله کار های بیرونی اش می فهمیم .ممکن است که از نظر درونی خودش اعتقاد داشت که این کار کار خلاف و حرام است و خودش هم نکند اما از نظر بیرونی وقتی که دیگران آن کار را می کنند بی تفاوت می گذرد.حضرت میفرماید :چنین شخصی دین ندارد. مومن ضعیفی است که دین ندارد.مومن است چون واقعا درونش اعتقاد دارد .اما دین ندارد به این دلیل است که مبرز ندارد.معلوم نمی شود که او چه دین و آئینی دارد.

(سلوک عاشورایی /صفحه 242 و 243 )